Không chỉ là ngọn núi cao nhất Nam bộ, nơi đây còn được biết đến là điểm đến tâm linh lâu đời hàng đầu. Nằm ở phía Đông Bắc thành phố Tây Ninh, cách trung tâm khoảng 11km, núi Bà Đen được biết đến là ngọn núi cao nhất khu vực Nam Bộ với độ cao 986m
Núi Bà Đen là ngọn núi lửa đã tắt nằm ở trung tâm tỉnh Tây Ninh, Việt Nam. Với độ cao 986 m, đây là ngọn núi cao nhất miền Nam Việt Nam hiện nay, được mệnh danh “Đệ nhất thiên sơn”.
Theo Gia Định thành thông chí, tên gốc của núi Bà Đen là Bà Dinh. Những bậc kỳ lão địa phương thì cho rằng tên gốc là núi Một. Đến khoảng nửa thế kỷ XVIII mới xuất hiện tên gọi núi Bà Đênh, sau gọi trại dần thành núi Bà Đen. Cũng có người gọi là núi Điện Bà. Trong Chiến tranh Việt Nam, khu vực xung quanh núi là một điểm nóng khi là nơi đường mòn Hồ Chí Minh kết thúc và cách biên giới Campuchia vài km về phía Tây.
Khu vực này thực chất là một cụm gồm ba núi nằm liền kề nhau là Núi Bà Đen (còn được gọi tắt là Núi Bà), Núi Heo và Núi Phụng trên tổng diện tích 24 km². Quần thể Núi Bà Đen được Bộ Văn hóa (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) công nhận là di tích lịch sử và danh thắng cấp quốc gia vào ngày 21 tháng 1 năm 1989.
Vào năm 2014, đại diện Văn phòng Chính phủ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đã ký quyết định “Quy hoạch tổng thể phát triển Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen, tỉnh Tây Ninh đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030”. Những năm sau đó, đề án quy hoạch về khu du lịch vẫn luôn được đề cập bổ sung trong đó có quyết định về việc quy hoạch diện tích khu du lịch 2.903,79 ha và nghiên cứu phát triển cùng Tòa Thánh Tây Ninh và hồ Dầu Tiếng.
Đến năm 2017 – 2018, Tập đoàn Sun Group đã bắt đầu hợp tác với Ủy ban nhân dân tỉnh Tây Ninh quy hoạch xây dựng Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen với tên gọi “Sun World Ba Den Mountain” với tổng mức đầu tư giai đoạn 1 hơn 2.000 tỷ đồng. Năm 2022, Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen trở thành 1 trong 5 điểm đến đông khách nhất cả nước.
Theo Ban Quản lý Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen, ngày mùng 4 Tết Nguyên đán Ất Tỵ (2025), Khu du lịch quốc gia núi Bà Đen đã đón hơn 180.000 lượt khách đến tham quan, du xuân và tham dự lễ khai mạc Hội xuân núi Bà Đen.
Không chỉ là biểu tượng của tỉnh Tây Ninh, núi Bà Đen còn thu hút du khách nhờ cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ. Từ đỉnh núi, có thể phóng tầm mắt bao quát cả vùng đồng bằng rộng lớn bao quanh ngoại ô thành phố. Khi nhìn từ xa, ngọn núi lúc thì nổi bật trên nền trời trong xanh, lúc lại ẩn hiện mờ ảo trong sương mù, tạo nên vẻ đẹp kỳ bí.
Với độ cao 986m, đỉnh núi Bà Đen quanh năm chìm trong lớp mây mù mờ ảo, tạo nên khung cảnh huyền bí tựa chốn tiên cảnh. Những du khách đam mê khám phá thường lựa chọn hình thức trekking để vừa chinh phục độ cao vừa tận hưởng vẻ đẹp thiên nhiên.
Hiện nay, có nhiều cung đường trekking đầy thử thách, thu hút những người yêu thích mạo hiểm, như đường chùa, đường cột điện hay tuyến leo núi theo đường ống nước. Ngoài ra, các lối đi khác như đường Ma Thiên Lãnh, đường núi Phụng và cung đường đá trắng cũng là những lựa chọn thú vị. Tuy nhiên, những tuyến đường này khá khó đi và có thể gây khó khăn cho người chưa có kinh nghiệm leo núi.
Bên cạnh trekking, du khách có thể dễ dàng lên chùa bằng hệ thống cáp treo hoặc máng trượt. Trên hành trình, họ có cơ hội chiêm ngưỡng toàn cảnh núi Bà Đen hùng vĩ với màu xanh trải dài bất tận, điểm xuyết những khóm hoa rực rỡ giữa núi rừng. Tùy vào thời gian và thời tiết, mỗi chuyến đi mang đến một trải nghiệm khác nhau: lơ lửng trên những tán cây cao, len lỏi giữa làn mây bồng bềnh, chiêm ngưỡng sắc vàng rực của rừng cây vào mùa thay lá, hay say mê trước những thảm hoa đủ màu sắc như vông đỏ, hướng dương, hoa hồng, hoa giấy… tạo nên một bức tranh thiên nhiên sống động và cuốn hút.
Đây là hoạt động thu hút đông đảo du khách, đặc biệt là những bạn trẻ đam mê khám phá. Núi Bà Đen nổi tiếng với hiện tượng mây độc đáo, hiếm gặp trên thế giới như mây thấu kính (hay còn gọi là mũ mây, mây đĩa bay), mây xà cừ hay biển mây bồng bềnh.
Thời điểm lý tưởng nhất để săn mây là vào khoảng 5-6 giờ sáng. Theo nhiều người, nếu chiều hôm trước có mưa lớn, sáng hôm sau những đĩa mây xuất hiện càng đẹp mắt. Từ xa, đỉnh núi cao nhất Nam Bộ như khoác lên mình một chiếc nón mây khổng lồ, tạo nên khung cảnh huyền ảo đầy cuốn hút.
Bên cạnh thiên nhiên tráng lệ, nơi đây còn hấp dẫn bởi hệ thống kiến trúc tâm linh đặc sắc, bao gồm nhiều điện, chùa, miếu, tháp mang đậm dấu ấn Phật giáo và tín ngưỡng dân gian. Các công trình này trải dài từ chân núi, men theo sườn núi cho đến đỉnh. Một số ngôi chùa nổi tiếng trên núi có thể kể đến như chùa Phật, chùa Hang, chùa Hạ, chùa Trung, chùa Vân Sơn. Ngoài ra, khu vực này còn có nhiều hang động gắn liền với các truyền thuyết dân gian như động Thanh Long, động Ba Cô, động Ba Tuần…
Từ khu vực chùa Bà, du khách chỉ mất khoảng 5 phút đi cáp treo để đặt chân lên đỉnh núi. Tại đây, giữa không gian bao la phủ kín mây trời, du khách được tham quan, chiêm bái tượng Phật Bà Tây Bổ Đà Sơn, Tôn tượng Bồ Tát Di Lặc lớn nhất thế giới.
Dâng đăng là một nghi thức văn hóa tâm linh đặc trưng thường diễn ra vào tháng Chạp tại đỉnh núi Bà Đen. Ngay từ 4-5 giờ chiều, hàng ngàn du khách đã có mặt tại quảng trường rộng lớn dưới chân tượng Phật Bà Tây Bổ Đà Sơn để tham gia nghi lễ. Tại đây, họ được nhận những ngọn đăng để có thể tự tay ráp đèn và ghi những điều ước của mình.
Khi màn đêm buông xuống, nghi thức dâng đăng chính thức bắt đầu. Hàng ngàn người xếp hàng ngay ngắn, giữ tâm thanh tịnh trước ánh sáng lung linh của những ngọn đèn, cùng cầu nguyện cho bình an và may mắn. Không gian trên đỉnh núi lúc này trở nên huyền ảo, tạo nên một khung cảnh thiêng liêng và đầy xúc cảm.
Mỗi dịp Hội Xuân đầu năm, đông đảo du khách từ khắp nơi đổ về chân núi Bà Đen để cắm trại qua đêm, tận hưởng bầu không khí linh thiêng và an lành. Năm nay, ngay từ chiều mùng 4 Tết, khu vực này trở nên vô cùng sôi động với hàng nghìn người dựng lều trại, cùng nhau quây quần, nghỉ ngơi và chuẩn bị tham gia lễ hội.
Nhìn từ trên cao, khung cảnh rực rỡ và nhộn nhịp chẳng khác gì một “Festival Camping” – một lễ hội cắm trại đặc biệt. Hình ảnh hàng trăm chiếc lều san sát nhau, ánh đèn lung linh trong đêm, cùng tiếng cười nói rộn ràng đã tạo nên một bức tranh sinh động, để lại ấn tượng khó quên cho những ai có dịp trải nghiệm.
